Powrót do wszystkich artykułówW przypadku stwierdzenia nieważności umowy kredytowej na mocy wyroku sądowego nie dochodzi do umorzenia przez bank zaległości z tytułu kredytu. Z tego powodu kredytobiorca nie osiąga przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym do osób fizycznych w związku ze stwierdzeniem przez sąd nieważności umowy kredytowej. Jeżeli w związku ze stwierdzeniem nieważności umowy kredytowej, sąd zasądza od banku na rzecz kredytobiorcy kwoty stanowiące zwrot nienależnie zapłaconych rat kredytowych, kredytobiorca również w takim przypadku nie osiąga opodatkowanego przychodu.
Rzecz może wyglądać inaczej w przypadku ugody. Wątpliwości nie budzi zazwyczaj sam fakt umorzenia nie spłaconej dotąd części kredytu. Co do przychodu tego rodzaju Ministerstwo Finansów zaniechało poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie specjalnego rozporządzenia. Skorzystanie z zaniechania poboru podatku wymaga zachowania kilku warunków, które większość kredytobiorców spełnia. Rozporządzenie to dotyczy jednak wyłącznie przychodu związanego z umorzeniem niespłaconego dotychczas kredytu. Nie obejmuje ono kwot wypłacanych przez banki kredytobiorcom na podstawie ugód, co może stanowić źródło wątpliwości. Banki unikają bowiem wpisywania w treści ugody, że wypłacane kredytobiorcom kwoty są zwrotem nienależnie zapłaconych rat kredytowych. Wynika to z obaw banków co do potwierdzenia w ugodzie, że umowa kredytu była nieważna. Z tych przyczyn kwoty wypłacane kredytobiorcom na podstawie ugód zwykle nazywane są w ugodach „świadczeniem dodatkowym”, „kwotą dodatkową” bądź innym ogólnikowym określeniem. W istocie jednak kwoty te stanowią zwrot nienależnie zapłaconych przez kredytobiorcę rat kredytu. Taki sposób formułowania treści ugody powodował, że jeszcze w ubiegłym roku Krajowa Informacja Skarbowa uznawała takie kwoty za przychód podlegający opodatkowaniu. Wobec takiego stanowiska banki wystawiały kredytobiorcom informację o przychodzie PIT-11, w której zapłacone kredytobiorcom kwoty wykazywane były jako przychód kredytobiorcy. Informacje te trafiały do kredytobiorców oraz do Urzędów Skarbowych. Te ostatnie oczekiwały w związku z tym zapłacenia przez kredytobiorców podatku dochodowego od dochodów wykazanych przez bank w informacji PIT-11.
Powyższa sytuacja częściowo uległa zmianie pod koniec ubiegłego roku. Niektóre banki uzyskały interpretacje indywidualne wydane przez Krajową Informację Skarbową, zgodnie z którymi kwoty dodatkowe wypłacane kredytobiorcom nie stanowią ich przychodu. W treści tych interpretacji banki przyznawały, że choć w ugodzie wypłacane kredytobiorcom kwoty nazywane są wynagrodzeniem dodatkowym, to w rzeczywistości stanowią one zwrot zapłaconych rat kredytowych. Te z banków, które uzyskały takie interpretacje, zaprzestały wystawiania kredytobiorcom informacji PIT-11 co do wypłacanych kredytobiorcom na podstawie ugód kwot. Nadal jednak niektóre banki stosują dotychczasową praktykę i wszelkie kwoty wypłacone kredytobiorcom wykazują w wystawianych im informacjach PIT-11. To stawia kredytobiorców w niekomfortowej sytuacji i naraża na spór z Urzędem Skarbowym.
Rozważając zawarcie ugody z bankiem warto ustalić, czy dany bank praktykuje wystawianie informacji PIT-11 co do kwot wypłacanych kredytobiorcy na podstawie ugody. Jeżeli taka praktyka jest nadal przez bank stosowana, bardziej opłacalne może się okazać zaniechanie zawarcia ugody i uzyskanie korzystnego wyroku sądowego. Ten ostatni nie wiąże się bowiem z ryzykiem sporu z urzędem skarbowym.
Jeśli masz kredyt frankowy i zastanawiasz się, jakie rozwiązanie będzie dla Ciebie najlepsze, skontaktuj się z nami. Analizujemy sytuację naszych klientów i pomagamy uniknąć nieoczekiwanych skutków podatkowych.
Autor artykułu: Adam Rejewski, adwokat, doradca podatkowy
