Powrót do wszystkich artykułówPod koniec ubiegłego roku Prezydent RP podpisał rządowy projekt ustawy o zmianie między innymi kodeksu cywilnego i kodeksu postępowania cywilnego. W wyniku wprowadzonej nowelizacji, z dniem 30 czerwca 2022 r. zaczną obowiązywać rozwiązania, których celem jest usprawnienie i doprecyzowanie funkcjonujących regulacji prawnych. Najistotniejsza zmiana dotyczy przerwania i zawieszenia biegu terminu przedawnienia, w szczególności w odniesieniu do najczęściej wykorzystywanego w praktyce narzędzia procesowego jakim jest zawezwanie do próby ugodowej.
Czym jest zawezwanie do próby ugodowej?
Zawezwanie do próby ugodowej jest pismem procesowym wnoszonym do sądu przez wierzyciela, które zawiera szczegółowe określenie przysługującego mu roszczenia względem dłużnika. Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej zazwyczaj jest wykorzystywany przez tych wierzycieli, którym zbliża się termin przedawnienia roszczenia, jednakże nie udało im się dotychczas zgromadzić wszystkich dowodów koniecznych do wytoczenia powództwa. Często też wierzyciel decyduje się na złożenie ww. wniosku w przypadku, gdy liczy na ugodowe załatwienie sprawy.
Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej powinien zostać złożony, bez względu na właściwość rzeczową (tj. również w tych sprawach, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów okręgowych), do sądu rejonowego ogólnie właściwego dla przeciwnika, a w przypadku braku podstaw do ustalenia tej właściwości, do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania albo siedziby wzywającego.
Opłata od wniosku o zawezwanie do próby ugodowej wynosi piątą część opłaty, która byłaby należna w przypadku wniesienia powództwa w danej sprawie.
Ponadto, ww. wniosek powinien spełniać wszystkie wymogi przewidziane dla pisma procesowego (przepis art. 126 kodeksu postępowania cywilnego i nast.), a w szczególności precyzyjnie określone żądanie oraz propozycję ugodową. Zdecydowanie korzystnym rozwiązaniem dla wierzyciela przy składaniu ww. wniosku jest fakt, iż nie musi on załączać i przedkładać wszystkich dowodów na poparcie swoich twierdzeń (które z kolei są wymagane przy składaniu pozwu).
Na etapie posiedzenia sądowego wywołanego wskutek złożenia wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, strony mają możliwość negocjacji ugodowych, których przebieg i wynik utrwala się w treści protokołu.
Dotychczasowe uregulowania w zakresie skutków złożenia wniosku o zawezwanie do próby ugodowej
Aktualnie przyjmuje się, że co do zasady złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg terminu przedawnienia, ponieważ jest to czynność podjęta bezpośrednio w celu dochodzenia albo ustalenia roszczenia – niezależnie od wyniku negocjacji poczynionych przez strony w toku posiedzenia sądowego. Oznacza to, że po zakończeniu postępowania pojednawczego, termin przedawnienia biegnie na nowo.
Wierzyciele często jednak nadużywają ww. instytucji w celu wydłużenia sobie czasu na dochodzenie roszczenia. Warto mieć na uwadze, że zgodnie z dotychczasowym orzecznictwem Sądu Najwyższego złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej powinno być każdorazowo badane przez sąd pod względem tego, czy nie zmierza wyłącznie do przerwania biegu terminu przedawnienia i tym samym stanowi sprzeczne z dobrymi obyczajami nadużycie prawa procesowego.
Zawezwanie do próby ugodowej po 30 czerwca 2022 r.
W związku z opisanymi wyżej nadużyciami przez wierzycieli ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie zmian, które polegają na tym, że po dacie 30 czerwca 2022 r. (tj. po wejściu w życie zmian) zawezwanie do próby ugodowej będzie skutkować jedynie zawieszeniem terminu przedawnienia, czyli nie będzie on biegł na nowo, a jedynie kontynuował swój bieg po zakończeniu postępowania pojednawczego.
Przepisy przejściowe wskazują, że do postępowania wszczętego i niezakończonego przed 30 czerwca 2022 r. wskutek złożenia zawezwania do próby ugodowej, zastosowanie będą miały przepisy dotychczasowe.
Mając na uwadze powyższe wierzyciele, którzy planują złożyć w najbliższym czasie wniosek o zawezwanie do próby ugodowej powinni wziąć pod uwagę nowelizację przepisów w zakresie skutków, jakie będzie on wywoływał po dacie 30 czerwca 2022 r.
