Powrót do wszystkich artykułówUCHWAŁA KRAJOBRAZOWA
W dniu 11 lipca 2023 r. Rada Miasta Poznań podjęła uchwałę w sprawie zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń na terenie Poznania.
Uchwała krajobrazowa podzieliła Poznań na cztery obszary. Dla każdego z tych obszarów wyznaczono różne zasady sytuowania reklam, małej architektury i ogrodzeń. Natomiast to co łączy powyższe to jednakowy okres dostosowania nośników i innych elementów do zapisów uchwały. Wynosi on 12 miesięcy od dnia wejścia w życie uchwały tj. do 11 lipca 2024 r.
Uchwała przewiduje, iż istniejące w dniu wejścia w życie uchwały obiekty małej architektury, a także ogrodzenia nie wymagają dostosowania do zakazów, zasad lub warunków w niej określonych. Dostosowania wymagają natomiast tablice oraz urządzenia reklamowe. Zmiana ta może nastąpić poprzez zmianę formy, wielkości, w tym usunięcie części tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego, wymianę materiału, usunięcie oświetlenia, a w sytuacji niezgodności w zakresie lokalizacji przesunięcie tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego w miejsce zgodne z ustaleniami uchwały.
BRAK MECHANIZMU KOMPENSACYJNEGO
Uchwała krajobrazowa został podjęta m.in. na podstawie art. 37a ust. 9 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2023 r., który nie przewiduje obowiązku określenia w uchwale warunków i terminu dostosowania istniejących w dniu jej wejścia w życie, wzniesionych na podstawie zgody budowlanej, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych do zakazów określonych w tej uchwale, bez zapewnienia ustawowych podstaw i trybu dochodzenia odszkodowania przez podmioty, które są zobowiązane do ich usunięcia.
Zatem przepisy uchwały krajobrazowej nie zawierają odpowiedniego mechanizmu kompensacyjnego z tytułu pozbawienia prawa do korzystania z mienia oraz wyrządzonej tym samym szkody legalnej.
W tej sprawie NSA zwrócił się do TK z pytaniem prawnym. Zdaniem TK: „Skutkiem takiego działania jest godzenie w prawa majątkowe właścicieli tablic i nośników powstałych przed wejściem w życie tej uchwały, na podstawie ważnych pozwoleń na budowę. Właściciele są bowiem zmuszeni do usunięcia tablic i nośników objętych uchwałą, na własny koszt i bez zapewnienia im odszkodowania. Oznacza to, że ich prawo własności zostało ograniczone, ponieważ nie mogą oni korzystać ze swojej nieruchomości w zakresie objętym treścią uchwały krajobrazowej, a dodatkowo zmuszeni są do zlikwidowania przedmiotu stanowiącego część ich majątku. W dalszej kolejności należy wskazać, że brak w kwestionowanym przepisie mechanizmu kompensacyjnego powoduje bezprawność ingerencji w prawa majątkowe, czego skutkiem jest naruszenie zasady zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa”.
W związku z powyższym w dniu 12 grudnia 2023 r. wydany został przez Trybunał Konstytucyjny wyrok, który stwierdził niezgodność z Konstytucją art. 37 a ust. 9 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Zaledwie miesiąc później tj. 25 stycznia 2024 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny wydał wyrok w sprawie pomiędzy Miastem Poznań, a Jeronimo Martins. Sprawa dotyczyła kosztów oszacowanych na około 3 miliony złotych, które firma będzie musiała ponieść dostosowując swoje szyldy do zapisów uchwały. W związku z powyższym firma wniosła o odszkodowanie od Miasta Poznań. W wyroku WSA uwzględnił orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z grudnia 2023 r. i uchylił cztery punkty poznańskiej uchwały krajobrazowej (§10 ust. 1-3 i 6). Punkty te dotyczyły warunków i terminu dostosowania tablic lub urządzeń reklamowych istniejących w dniu wejścia w życie uchwały do przepisów w niej określonych.
Jeżeli Miasto Poznań nie zmieni przepisów uchwały krajobrazowej do 11 lipca 2024 r. będzie zmuszone do wypłaty odszkodowania.
CO DALEJ?
Aktualnie miasto pracuje nad projektem zmiany uchwały krajobrazowej, jednak kluczowe będzie wprowadzenie poprawek w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przez Sejm. Dopiero po podjęciu tej decyzji, miasto będzie mogło wprowadzić modyfikacje w uchwale krajobrazowej, która będzie musiała zostać ponownie opiniowana, uzgadniana i wyłożona do publicznego wglądu. Następnie zostanie przekazana miejskim radnym.
Źródła:
- Uchwała nr LXXXVIII/1671/VIII/2023 Rady Miasta Poznań z dnia 11 lipca 2023r. w sprawie zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń na terenie Poznania.
- Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tj.: Dz. U. z 2023 r. poz. 977).
Autor artykułu: Klaudia Majchrzak-Dudek, aplikantka radcowska
