Ustawa o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich, która weszła w życie dnia 10 stycznia 2017 roku stanowi istotny krok w stronę ułatwienia i skrócenia postępowania w sprawach konsumenckich. Zmiany te wiążą się jednak z nałożeniem na przedsiębiorców różnego rodzaju obowiązków oraz z koniecznością zapoznania się przez nich z nową, nieznaną im dotychczas procedurą.
Obowiązki przedsiębiorców
Nowe przepisy nakładają na przedsiębiorców szereg nowych obowiązków, które związane są z pozasądowym rozwiązywaniem sporów konsumenckich. Przede wszystkim w przypadku, kiedy przedsiębiorca wyraża zgodę na pozasądowe rozwiązywanie sporu (lub jest do tego ustawowo zobowiązany, jak np. banki, SKOKi, czy firmy ubezpieczeniowe), powinien o tym poinformować na swojej stronie internetowej i w ogólnych warunkach umów zawieranych z konsumentami. Wzmianka ta powinna zawierać także informację na temat podmiotu, do którego może się zwrócić konsument w celu rozwiązania sporu.
Przedsiębiorca musi także zawsze poinformować konsumenta o zgodzie, bądź jej braku, na pozasądowe rozwiązanie sporu, jeżeli odrzucił reklamację klienta. Brak takiej informacji automatycznie oznacza zgodę na rozwiązanie sporu poza sądem!
Ponadto, jeżeli przedsiębiorca prowadzi sklep internetowy, to powinien podawać na swojej stronie internetowej LINK do specjalnie przygotowanej platformy internetowej, za pomocą której konsument może przystąpić do rozwiązania spor online. Ten obowiązek ciąży na nim nawet w sytuacji, kiedy nie wyraża zgody na pozasądowe rozwiązywanie sporów.
Podmioty uprawnione do rozwiązywania sporów
Ustawa wprowadza także nową kategorię podmiotów, które zajmują się pozasądowym rozwiązywaniem sporów konsumenckich. Są to instytucje tworzone na stałe, oferujące niezależne, bezstronne i przejrzyste prowadzenie postępowań. Podmioty te muszą spełniać liczne wymagania i obowiązki, a wywiązywanie się z nich podlega kontroli Prezesa UOKiK, który prowadzi także specjalny rejestr tych podmiotów.
Ponadto, każdy z podmiotów, o których mowa powyżej, musi posiadać regulamin określający jego działanie. Listę podmiotów można znaleźć na stronie internetowej UOKiK. Podmioty zajmujące się pozasądowym rozwiązywaniem sporów mogą składać wnioski o wpis do rejestru od 10 stycznia 2017 roku.
Procedura
Postępowanie w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich jest dobrowolne, co oznacza, że obie strony sporu muszą się na nie zgodzić. Co do zasady jego wszczęcie następuje na wniosek konsumenta, jednak – jeśli przewiduje to regulamin – może ono zostać zainicjowane również przez przedsiębiorcę.
Wnioskodawca przed złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania zobowiązany jest do podjęcia próby kontaktu z drugą stroną – w innym wypadku podmiot uprawniony może odmówić rozpatrzenia sporu. Dodatkowo pamiętać należy, że decydując się na taką drogę rozwiązania sporu trzeba upewnić się, że sprawa o przedmiotowe roszczenie nie toczy się przed innym organem, ani nie jest już rozpatrzona przez uprawniony do tego podmiot.
Terminy
Datą wszczęcia postępowania jest dzień doręczenia podmiotowi uprawnionemu wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich.
Postępowanie w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich ma być w swoim założeniu dużo tańsze i szybsze od postępowania sądowego. Wynik postępowania podmiot uprawniony powinien przedstawić stronom w ciągu 90 dni od dnia doręczenia wniosku o wszczęcie postępowania. Jedynie w przypadku spraw szczególnie skomplikowanych możliwe jest przedłużenie postępowania, jednak strony powinny być o tym uprzednio poinformowane.
Pełnomocnik
Na każdym etapie postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich strony mają prawo korzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, który reprezentować będzie ich interesy. Rozwiązanie takie z pewnością pozwala na lepsze zabezpieczenie interesów stron oraz znaczne usprawnienie postępowania.
Zmiany przepisów
Z wejściem w życie Ustawy postępowanie w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich wiążą się również zmiany w innych ustawach – między innymi w Kodeksie postępowania cywilnego.
Zmiany te dotyczą spraw z udziałem konsumentów toczących się przed sądem polubownym oraz ochrony przyznanej konsumentowi bezwzględnie wiążącymi przepisami prawa właściwego dla danego stosunku, której konsument nie może zostać pozbawiony.