Art. 951 Kodeksu postępowania cywilnego przewiduje możliwość przeprowadzenia przez komornika dodatkowego opisu i oszacowania stanu nieruchomości, jeżeli pomiędzy pierwszym oszacowaniem a terminem licytacyjnym zajdą istotne zmiany. Dodatkowy opis
i oszacowanie komornik wykonuje na wniosek wierzyciela lub dłużnika.
W sytuacji, kiedy komornik oddali wniosek dłużnika lub wierzyciela o sporządzenie dodatkowego opisu i oszacowania nieruchomości, wnioskodawcy przysługuje skarga na czynność komornika – zgodnie z art. 767 k.p.c. Skargę tę rozpoznaje sąd rejonowy, przy którym działa dany komornik.
Może zdarzyć się tak, że po rozpoznaniu skargi sąd rejonowy postanowi o jej oddaleniu.
Pojawia się pytanie: czy na postanowienie sądu I instancji oddalające skargę na czynność komornika, polegającą na oddaleniu wniosku o sporządzenie dodatkowego opisu i oszacowania przysługuje zażalenie?
Takie zagadnienie prawne zostało przedstawione do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu.
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 maja 2013 roku wskazał art. 7674§1 k.p.c., który ogranicza możliwość zażalenia na postanowienie sądu w postępowaniu egzekucyjnym do wypadków wskazanych w ustawie – w tym przypadku w Kodeksie postępowania cywilnego. Nadto, w ugruntowanym już orzecznictwie Sądu Najwyższego aprobowanym przez doktrynę, przyjęto, że w postępowaniu egzekucyjnym zażalenie jest dopuszczalne także w przypadkach wskazanych w art. 394§ 1 w związku z art. 13§ 2 k.p.c. – tj. na postanowienia kończące postępowanie egzekucyjne, a także na postanowienia opisane
w pkt 1-12 wymienionego przepisu.
Kodeks postępowania cywilnego przewiduje zażalenie wyłącznie na postanowienie uwzględniające lub oddalające skargę na czynność komornika polegającą na dokonaniu przez niego opisu i oszacowania, rozumianego jako czynność zamykająca postępowanie egzekucyjne z nieruchomości (art.942-950). Wskazuje na to wykładnia językowa
i celowościowa art. 950 in fine, a także waga omawianej czynności dla przebiegu i wyniku egzekucji. A contrario należy rozumieć, że art. 950 k.p.c. nie obejmuje innych postanowień wydanych po rozpoznaniu skargi na czynności komornika związane
z podjęciem oraz dokonywaniem opisu i oszacowania o mniejszej doniosłości (np. czynności dotyczących samej tylko oceny zasadności wniosku o dodatkowy opis i oszacowanie – art. 951 k.p.c.).
W związku z tym, dla stwierdzenia dopuszczalności zażalenia w rozpatrywanej sprawie należy rozważyć czy postanowienie to kończy postępowanie. W przypadku odpowiedzi negatywnej, zażalenie jest niedopuszczalne.
Sąd Najwyższy wskazał, iż postanowienie oddalające skargę na czynność komornika polegającą na oddaleniu wniosku o dokonanie dodatkowego opisu i oszacowania nie kończy postępowania, ale jedynie umożliwia przejście do kolejnego etapu egzekucji (licytacji) oraz dalszy jej bieg.
W związku z powyższym Sąd Najwyższy w składzie trzech sędziów w uchwale z dnia 22 maja 2013 roku stwierdził, iż w takiej sytuacji zażalenie na postanowienie sądu I instancji nie przysługuje.