Powrót do wszystkich artykułówW związku z rozprzestrzeniającym się koronawirusem, rośnie liczba pracowników, którzy w obawie o swoje zdrowie odmawiają świadczenia pracy. Czy pracownik rzeczywiście może powstrzymać się od wykonywania swoich obowiązków bez negatywnych konsekwencji?
Przepisy przyznają pracownikowi prawo powstrzymania się od wykonywania pracy, jak również prawo oddalenia się z miejsca wykonywania pracy, z jednoczesnym zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Uprawnienie to aktualizuje się jednak dopiero w momencie, gdy warunki pracy pracownika nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika lub innych osób. W związku z rozwijającą się pandemią pracodawca ma obowiązek zagwarantować nieodpłatny dostęp do środków dezynfekujących, poinstruować pracowników w jaki sposób powinni się nimi posługiwać, a także w miarę możliwości ograniczyć bezpośredni kontakt pracowników z osobami trzecimi. W przypadku prawidłowego zastosowania przez pracodawcę wszelkich środków prewencyjnych, pracownik nie ma podstaw do powstrzymania się od wykonywania pracy. Gdy to zrobi, naraża się na odpowiedzialność dyscyplinarną, a w skrajnych przypadkach – nawet na wypowiedzenie umowy z jego wyłącznej winy.
W przypadku pracowników odbywających podróże służbowe do miejsc, w których ryzyko zarażenia jest podwyższone, pracownik ma podstawy do tego, aby odmówić wyjazdu z uwagi na bezpośrednie zagrożenie swojego zdrowia lub życia, a także narażenie na niebezpieczeństwo innych osób poprzez rozprzestrzenianie wirusa. W obecnej sytuacji obszarami podwyższonego ryzyka nie muszą być już wyłącznie terytoria państw obcych, ale również obszary kraju, na których występuje wysoka liczba stwierdzonych zakażeń. Należy pamiętać o tym, że pracownik może odmówić wyjazdu nie tylko w sytuacji, gdy podwyższone ryzyko występuje w miejscu docelowym jego podróży, ale również wtedy gdy przez taki obszar pracownik musiałby przejechać na trasie do celu swojej podróży. W przypadku, gdy pracodawca wraz z pracownikiem podejmą zgodną decyzję w przedmiocie odbycia podróży służbowej, pracodawca ma obowiązek podjęcia działań zmierzających do zapewnienia pracownikowi odpowiednich środków ochronnych, minimalizując ryzyko jego zakażenia, a także zorganizować podróż w taki sposób, by pracownik przebywał w miejscu niebezpiecznym przez jak najkrótszy okres czasu.
