Powrót do wszystkich artykułówDo niedawna, a szczególnie przed rozpoczęciem stosowania ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO), przeważał pogląd, zgodnie z którym numer księgi wieczystej był uznawany za oznaczenie nieruchomości, a nie osób fizycznych, i z tego powodu nie podlegał rygorom związanym z przetwarzaniem danych osobowych. Wydaje się, że stanowisko to podzielał dotychczas również Naczelny Sąd Administracyjny, który jeszcze w 2017 r. wskazywał, że: „Sam fakt, że z księgi wieczystej można uzyskać informację o osobie właściciela nieruchomości nie ma wpływu na stwierdzenie, że numer tej księgi stanowi element przedmiotowy opisu nieruchomości. Na marginesie tylko wskazać należy, że jedną z podstawowych zasad, na których opiera się system ksiąg wieczystych, jest zasada ich jawności (art. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (j.t.: Dz. U. z 2013 r. poz. 707 z późn. zm.). Jawność ta obejmuje oczywiście także możliwość uzyskania wiedzy o osobie właściciela nieruchomości. Zauważyć należy, że podobny pogląd wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 listopada 2014 r. sygn. I OSK 802/13” (Wyrok NSA z 21.06.2017 r., I OSK 131/17).
Podobne stanowisko reprezentował Główny Geodeta Kraju, który za pośrednictwem portalu internetowego – geoportal2.pl – powszechnie udostępniał numery ksiąg wieczystych nieruchomości. Tym samym, do niedawna każdy mógł pozyskać numer księgi wieczystej dowolnej nieruchomości poprzez wskazaną stronę internetową geoportal2.pl.
Taki stan rzeczy budził jednak uzasadnione wątpliwości. Zgodnie bowiem z definicją zawartą w art. 4 § 1 RODO, „dane osobowe” oznaczają wszelkie informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej, natomiast możliwa do zidentyfikowania osoba fizyczna to osoba, którą można bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować. Jak wiadomo, dysponując numerem księgi wieczystej, w bardzo łatwy sposób możemy uzyskać dostęp do danych osobowych podmiotów, które posiadają prawa związane z własnością nieruchomości lub są jej właścicielami. W szczególności, możliwe jest zapoznanie się z takimi danymi, jak: imię, nazwisko i PESEL, a także informacjami o hipotekach na danej nieruchomości. To z kolei prowadzi do wniosku, że numer księgi wieczystej może pozwalać na identyfikację osoby fizycznej, czyli być uznany za daną osobową, a zatem podlegać ochronie przewidzianej w RODO.
Takie rozumowanie stało się przyczyną kontroli, jaką Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych przeprowadził u Głównego Geodety Kraju. Po jej zakończeniu, Prezes UODO wydał decyzję administracyjną (sygnatura: DKN.5112.13.2020), w której stwierdził naruszenie poprzez Głównego Geodetę Kraju przepisów dotyczących ochrony danych osobowych poprzez powszechne udostępnianie bez podstawy prawnej numerów ksiąg wieczystych.
Główny Geodeta Kraju powyższą decyzję zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. W dniu 5 maja 2021 r. WSA oddalił jegoskargę (Wyrok NSA z 05.05.2021 r., II SA/Wa 222/20), podzielając przy tym stanowisko Prezesa UODO i przyjmując za właściwe uznanie numeru księgi wieczystej za daną podlegającą ochronie.
Główny Geodeta Kraju odwołał się od wskazanego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który do dnia dzisiejszego niniejszej sprawy nie rozpoznał.
Rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie może mieć praktyczne znaczenie dla osób zawodowo związanych z obrotem nieruchomościami – deweloperów, pośredników handlu nieruchomościami, geodetów i rzeczoznawców majątkowych, oraz ich polityki przetwarzania danych osobowych. Warto mieć na uwadze, że numer księgi wieczystej może podlegać ochronie tak jak inne dane osobowe i do czasu ewentualnego odmiennego orzeczenia NSA rekomendujemy tak go traktować. Jednakże na kluczowe w tej kwestii rozstrzygnięcie NSA będziemy musieli jeszcze trochę poczekać.
