Powrót do wszystkich artykułówDobro dziecka jest dobrem szczególnie chronionym w każdej dziedzinie życia i oznacza dążenie do zapewnienia dziecku bezpiecznych i możliwie najlepszych warunków życia. Niewątpliwie, dorastanie w pełnej rodzinie, jest jednym z przejawów zapewnienia dziecku spokojnych, bezpiecznych i stabilnych warunków dorastania. Co w sytuacji gdy rodzic małoletniego dochodzi do wniosku, że dalsze życie u boku jego matki lub ojca jest niemożliwe? Czy to oznacza, że dobro ich wspólnych dzieci jest zagrożone i że powinni trwać w związku dla „dobra” dzieci? To nie życie pod wspólnym dachem przesądza czy rodzice zapewniają dziecku bezpieczne i przyjazne środowisko do rozwoju, a wzajemne stosunki między rodzicami, ich relacja, którą dzieci bacznie obserwują i analizują każdego dnia. Co można zrobić, aby pomimo rozstania/rozwodu (który często jest bardzo burzliwy) zminimalizować ilość kłótni, a tym samym zapewnić dzieciom poczucie stabilizacji i bezpieczeństwa? Czy to w ogóle możliwe? Otóż tak. Rodzice, pomimo podjęcia decyzji o wzajemnym rozstaniu, mogą stworzyć „porozumienie rodzicielskie”, w którym zawarte zostaną zasady – prawa i obowiązki – jakich winni przestrzegać. Postępowanie rodziców, zgodne z postanowieniami porozumienia, które niejako sami stworzyli, zagwarantuje spokój nie tylko dzieciom, ale również im – dorosłym, albowiem wszelkie istotne kwestie, związane z realizacją władzy rodzicielskiej, opieki nad dziećmi i alimentacji, zostaną uregulowane w zawartym przez rodziców porozumieniu.
Porozumienie rodzicielskie (zwane także porozumieniem wychowawczym) jest dokumentem zawieranym przez rodziców małoletnich dzieci, który porządkuje ich prawa i obowiązki względem dzieci, tworzy zasady realizowania przez rodziców ich prawa do kontaktu z dzieckiem i wykonywania władzy rodzicielskiej, tak aby z jednej strony nie ograniczać żadnemu z rodziców ich praw przy jednoczesnym zagwarantowaniu realizacji tych praw w sposób niezakłócony przez drugiego rodzica. Treść porozumienia jest de facto tworzona przez obie strony. Stronami porozumienia są rodzice, a nie rodzice – małżonkowie. Oznacza to, że również rodzice, którzy nie zawarli ze sobą związku małżeńskiego mogą stworzyć a następnie respektować przygotowane porozumienie rodzicielskie. Rodzice wspólnie ustają np. miejsce zamieszkania dzieci, sposób sprawowania przez nich osobistego kontaktu z dziećmi (określając w jakie dni które z rodziców zajmuje się dziećmi), wysokość alimentów jaka odpowiada kosztom utrzymania małoletnich dzieci, które z rodziców odpowiada za rutynowe zabiegi medyczne takie jak pilnowanie kalendarza szczepień czy rutynowych wizyt u stomatologa, sposób wyboru przez rodziców przedszkola/szkoły, sposób spędzania z dziećmi ich urodzin, itp. To co ostatecznie znajdzie się w porozumieniu zależy tylko od rodziców i ich sytuacji życiowej, albowiem to sytuacja, w jakiej się znaleźli określa obszary życia, które powinny zostać na nowo uregulowane.
Jeżeli rodzice nie są zgodni co do niektórych kwestii, jak np. miejsca zamieszkania dzieci czy wysokości renty alimentacyjnej nie oznacza to, iż nie mogą zawrzeć porozumienia. W takiej sytuacji nadal warto stworzyć ten dokument i zawrzeć w nim pozostałe kwestie związane z realizacją praw i obowiązków jakie rodzice mają względem swoich dzieci, w zakresie których są zgodni. Kwestie sporne jakie pozostały nieuregulowane między rodzicami, zostaną rozstrzygnięte w postępowaniu sądowym przez sąd.
Zalet zawarcia porozumienia rodzicielskiego w sytuacji gdy pozostają zagadnienia sporne jest wiele. Po pierwsze, rodzice minimalizują ilość powodów do kłótni i wzajemnych pretensji do minimum, albowiem znaczna część zasad, na jakich rodzice realizują swoje prawa i obowiązki względem dzieci jest już przez nich ustalona. Po drugie, dzieci nie są świadkami sytuacji, w których rodzice nie potrafią dojść do porozumienia (np. tego kiedy i o której jedno z rodziców ma zająć się dzieckiem, który z rodziców powinien pojechać z dzieckiem do lekarza, który z rodziców miał zapisać dziecko na obóz i itp. Takich sytuacji można całkowicie uniknąć, stosując się stricte do postanowień porozumienia rodzicielskiego, które rodzice sami stworzą). Po trzecie, w toku postępowania sądowego, sąd orzekający w sprawie będzie widział, iż rodzice potrafią ze sobą współpracować w sprawach dzieci, są gotowi wspólnie wykonywać przysługującą każdemu z nich władzę rodzicielską, dzięki czemu ograniczy zakres swojej ingerencji do minimum, określając w postanowieniu kończącym postępowanie jedynie sporne kwestie. Zgodnie bowiem z art. 58 § 1 k.r.o., sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. W przypadku braku takiego porozumienia, (zgodnie z 58 § 1a k.r.o.) sąd rozstrzyga o wszelkich kwestiach związanych z małoletnim dzieckiem ustalając sposób wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.
Porozumienie rodzicielskie jest przejawem tego, że rodzice pomimo podjęcia decyzji o rozstaniu, są gotowi wspólnie działać dla dobra swoich małoletnich dzieci, potrafią oddzielić wzajemne relacje partnerskie od relacji rodzic – dziecko. Porozumienie nie tylko przedkłada dobro dziecka ponad wzajemne uczucia jakie rodzic odczuwa w związku z rozstaniem, ale przede wszystkim – dąży do zapewnienia dziecku spokojnego, pozbawionego napięć i niepokojów życia, w otoczeniu mamy i taty, którzy pomimo rozstania niezmiennie pozostaną rodzicami.
