Zmiany w przepisach, które już obowiązują:
- od 1 stycznia 2013 r. wzrosła wysokość minimalnego wynagrodzenia – w 2013 r. wynosi ono kwotę 1600 zł brutto.
- od 17 stycznia 2013 r. z Kodeksu pracy wykreślony został art. 209, a tym samym zniesiony został obowiązek zgłaszania przez pracodawcę faktu rozpoczęcia działalności gospodarczej inspektorom Państwowej Inspekcji Pracy oraz Państwowej Inspekcji Sanitarnej w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej. Brak wymogu zawiadomienia dotyczy także każdorazowej zmiany miejsca, rodzaju lub zakresu prowadzonej działalności.
Planowane zmiany:
a) w zakresie przepisów o czasie pracy – rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz ustawy o związkach zawodowych z dnia 5 lutego 2013 r.:
- Projekt zakłada wprowadzenie możliwości wydłużenia obowiązującego w zakładzie pracy okresu rozliczeniowego do nie więcej niż 12 miesięcy, niezależnie od przyjętego systemu czasu pracy. Wydłużenie okresu rozliczeniowego musiałoby jednak być uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy.
- W ramach tak przyjętego rozwiązania, rozkład czasu pracy pracownika (a co za tym idzie jego harmonogram czasu pracy) nie musiałby obejmować pełnego okresu rozliczeniowego, lecz będzie mógł być sporządzony na okres krótszy, obejmujący jednak co najmniej 2 miesiące.
- Dodatkowo zaproponowano zapis chroniący pracowników, zgodnie z którym w przypadku, gdy w danym miesiącu, ze względu na ustalony rozkład czasu pracy, pracownik nie miałby prawa do wynagrodzenia za pracę, przysługuje mu wynagrodzenie w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.
- Projekt zakłada także uregulowanie ruchomego czasu pracy, co stanowić będzie usankcjonowane praktyki stosowanej już dotychczas przez część pracodawców.
- W tym zakresie planowane jest dodanie nowego art. 1401 k.p., w myśl którego rozkład czasu pracy będzie mógł przewidywać różne godziny rozpoczynania pracy w dniach, które zgodnie z tym rozkładem są dla pracowników dniami pracy. Jednocześnie rozkład czasu pracy będzie mógł przewidywać przedział czasu, w którym pracownik decyduje o godzinie rozpoczęcia pracy w dniu, który zgodnie z tym rozkładem jest dla pracownika dniem pracy.
- Wykonywanie pracy w ramach ruchomego czasu pracy nie będzie mogło naruszać prawa pracownika do odpoczynku dobowego i tygodniowego, jednocześnie jednak ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie będzie uznawane za pracę w godzinach nadliczbowych.
Zarówno wydłużenie okresu rozliczeniowego, jak i wprowadzenie ruchomego czasu pracy wymagać będzie uzgodnienia z funkcjonującymi w zakładzie pracy organizacjami związkowymi, a w ich braku w porozumieniu zawieranym z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Ponadto ruchomy czas pracy będzie mógł zostać wprowadzony na pisemny wniosek pracownika.
b) w zakresie przepisów dotyczących uprawnień rodzicielskich – projekt MPiPS z dnia 22 marca 2013 r.:
- Projekt nie wprowadza zmian ani w wymiarze, ani w zasadach wykorzystywania podstawowego urlopu macierzyńskiego, natomiast zakłada podwyższenie wymiaru dodatkowego urlopu macierzyńskiego (i dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) oraz wprowadzenie nowej instytucji, tj. urlopu rodzicielskiego w wymiarze 26 tygodni.
- W rezultacie łączny wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego ( dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) oraz urlopu rodzicielskiego wyniesie 52 tygodnie, w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, natomiast w przypadku porodów mnogich – od 65 do 71 tygodni, w zależności od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie.
- Wymiar urlopu będzie niezależny od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie.
- Urlop będzie udzielany bezpośrednio po wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego, na podstawie pisemnego wniosku pracownicy, który będzie wiążący dla pracodawcy.
- Urlop rodzicielski będzie mógł być ponadto udzielany jednorazowo albo nie więcej niż w trzech częściach, z których każda nie może być krótsza niż 8 tygodni, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej – w wymiarze wielokrotności tygodnia.
- Co istotne, z urlopu rodzicielskiego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice dziecka, jednak w takim przypadku łączny czas jego trwania nie może przekroczyć 26 tygodni.
- zarówno z wyższego wymiaru dodatkowego urlopu macierzyńskiego (i dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego), jak i z urlopu rodzicielskiego, będą mogli skorzystać pracownicy, którzy w dniu wejścia w życie ustawy (planowane wejście w życie to 1 września 2013 r.) będą korzystać z urlopu macierzyńskiego.
- Oznacza to, że kobieta, która urodzi jedno dziecko w styczniu albo lutym 2013 r., nie będzie mogła jeszcze skorzystać z dłuższego dodatkowego urlopu macierzyńskiego, a także z urlopu rodzicielskiego, ponieważ przed 1 września 2013 r. zakończy wykorzystywanie urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego (udzielonego w obecnym wymiarze).