Powrót do wszystkich artykułówW dniu 13 czerwca 2013 r. Sejm uchwalił istotne z punktu widzenia pracodawców zmiany w Kodeksie pracy dotyczące czasu pracy. Wprowadzone zmiany mają na celu wyeliminowanie praktycznych problemów pojawiających się na tle prawidłowego rozliczania czasu pracy.
Jedną z istotniejszych zmian stanowi możliwość wydłużenia okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 129 § 2 Kodeksu pracy „w każdym systemie czasu pracy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy, okres rozliczeniowy może być przedłużony, nie więcej jednak niż do 12 miesięcy, przy zachowaniu ogólnych zasad dotyczących ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.” Wydłużenie musi być uzasadnione “przyczynami obiektywnymi lub technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy”. Są to zatem okoliczności, których spełnienie wykazać można w przypadku znacznej części zakładów pracy.
Uregulowano także kwestie dotyczące zasad sporządzania rozkładów czasu pracy, w praktyce funkcjonujących pod pojęciem harmonogramu (grafiku) czasu pracy. W myśl nowych przepisów rozkład czasu pracy danego pracownika może być sporządzony – w formie pisemnej lub elektronicznej – na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej 1 miesiąc, przy czym pracodawca przekazuje pracownikowi rozkład czasu pracy co najmniej na 1 tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który został sporządzony ten rozkład.
Pracodawca nie będzie miał obowiązku sporządzania rozkładu, jeżeli wynika on z prawa pracy albo z umowy o pracę bądź w porozumieniu z pracownikiem ustali czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy wynikający z 8-godzinnej dobowej normy czasu pracy i przeciętnie 40-godzinnego w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Dodano także przepis, zgodnie z którym grafik czasu pracy może przewidywać różne godziny rozpoczynania pracy w dniach, które są dla pracownika dniami pracy. Jednoznacznie zatem dopuszczono możliwość wprowadzenia tzw. ruchomego czasu pracy.
W takim przypadku nowe przepisy nakazują przestrzeganie przepisów o odpoczynku dobowym i tygodniowym, jednakże – i to jest zmiana najistotniejsza – ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych. Jeśli więc danego dnia pracownik pracował od 8:00 do 16:00, a następnego dnia ma przyjść do pracy na godzinę 6:00 (i pracować do 14:00), to 2 godziny pomiędzy 6:00 a 8:00 nie będą godzinami nadliczbowymi (dotychczas tak były kwalifikowane, zwłaszcza przez organy Państwowej Inspekcji Pracy).
Zarówno wprowadzenie 12-miesięcznego okresu rozliczeniowego, jak i ruchomych godzin rozpoczynania pracy będzie musiało zostać ustalone w porozumieniu zawieranym z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u pracodawcy.
Ruchome godziny rozpoczynania pracy będą mogły jednak zostać wprowadzone także na pisemny, indywidualny wniosek pracownika.
Wreszcie dodany został zapis dotyczący odpracowywania zwolnień od pracy w celu załatwienia spraw osobistych. Zgodnie z nowym przepisem art. 151 par. 2[1] nie będzie stanowić pracy w godzinach nadliczbowych czas odpracowania zwolnienia od pracy udzielonego pracownikowi na jego pisemny wniosek w celu załatwienia spraw osobistych. Odpracowanie nie będzie mogło naruszać przepisów o dobowym i tygodniowym odpoczynku, natomiast nie będzie już konieczne, aby odpracowanie nastąpiło w tym samym dniu, co zwolnienie od pracy (dotychczas było to jedyne, akceptowane przez PIP, rozwiązanie, w ramach którego nie dochodziło do powstania nadgodzin).
Uchwalona przez Sejm zmiana Kodeksu pracy została aktualnie przekazana do podpisu Prezydenta RP, który ma na to 21 dni. Zmiany wejdą w życie już w ciągu 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy podpisanej przez Prezydenta. Teoretycznie zatem, jeżeli Prezydent nie zawetuje ustawy, zmiany powyższe powinny wejść w życie pod koniec lipca 2013 r.
