Powrót do wszystkich artykułówW dniu 15 czerwca 2023 r. zapadł w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyrok mający ogromne znaczenie dla osób będących w sporze z bankiem w związku z kredytem waloryzowanym lub osób, które zastanawiają się czy pozywać bank.
W sądach powszechnych jest coraz więcej spraw „frankowych”, a ostatnim czasie wyroki są korzystne dla kredytobiorców. Zachęca to kolejne osoby do wytaczania procesów w celu stwierdzenia nieważności umów kredytów indeksowanych i denominowanych.
Z kolei banki, coraz bardziej odczuwają silną presję i realne zagrożenie, że w związku ze swoimi praktykami będą musiały zwracać miliardy złotych kredytobiorcom, którzy upomną się o swoje prawa w sądzie. Banki opracowują więc wspólnie strategię by zniechęcać frankowiczów do spraw sądowych. Coraz więcej banków proponuje kredytobiorcom zawarcie ugody (w zdecydowanej większości są to propozycje bardzo korzystne tylko dla banku i są one składane dopiero w momencie, gdy banki lawinowo przegrywają w sądach). Banki podnoszą różne argumenty w celu obrony swoich racji.
Jednym z argumentów podnoszonych przez banki, które chciały przestraszyć kredytobiorców, było rzekome roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału. Banki uznały, że pomimo faktu, że celowo zamieszczały w umowach postanowienia sprzeczne z dobrymi obyczajami to i tak należy im się zarobek z nieważnych umów. Związek Banków Polskich stał na stanowisku, że banki mogą dochodzić wynagrodzenia za korzystanie z kapitału (czyli z dodatkowych środków pieniężnych ponad te, które zostały wypłacone z tytułu nieważnej umowy kredytowej). Jednocześnie banki straszyły, że takie wynagrodzenie może być znacznie wyższe niż koszty wykonywanej umowy. Takie podejście banków przestraszyło niestety część osób i zniechęciło je do wytoczenia procesu (roszczenia takie były bardzo różnie obliczane – np. jako odsetki ustawowe lub banki „odfrankowiały” kredyty żądając odsetek opartych o WIBOR).
Sprawa wynagrodzenia za korzystanie z kapitału była rozpatrywana przez sądy powszechne, które co do zasady, uważały takie roszczenie za bezzasadne w oparciu o polskie przepisy. Niemniej w celu rozwiania wszelkich wątpliwości w ramach trybu prejudycjalnego sprawa trafiła na kanwę Trybunału Sprawiedliwości UE. Sprawa była rozpatrywana pod sygnaturą C‑520/21, a w wyroku stwierdzono, że „W kontekście uznania umowy kredytu hipotecznego za nieważną w całości ze względu na to, że nie może ona dalej obowiązywać po usunięciu z niej nieuczciwych warunków, art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że (…) stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą instytucja kredytowa ma prawo żądać od konsumenta rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty”.
Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że frankowicze nie muszą się obecnie obawiać roszczeń banków o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, gdyż sądy powszechne powinny orzekać zgodnie z wyrokiem TSUE i zasądzać na rzecz banku jedynie kwotę wypłaconego kredytu.
Przedmiotowy wyrok jest bardzo korzystny dla kredytobiorców i powinien zachęcić jeszcze niezdecydowanych by zawalczyć o swoje prawa przed sądem, a wcześniej by udać się do profesjonalnych pełnomocników, którzy dokładnie przeanalizują sytuację kredytobiorców i wyjaśnią wszelkie ewentualne wątpliwości.
