Koszty prowadzenia mediacji są stosunkowo niewielkie. Koszty te zależą także od tego czy mediacja prowadzona jest na podstawie postanowienia sądu kierującego strony do mediacji czy też np. na podstawie umowy o mediację w wybranym ośrodku mediacyjnym.
Koszty mediacji w sprawach wszczętych na podstawie skierowania sądu
Koszty mediacji w sprawach cywilnych wszczętych na podstawie skierowania sądu zostały określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 2016 r.
W sprawach o prawa majątkowe wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 150 złotych i nie więcej niż 2000 złotych za całość postępowania mediacyjnego.
W sprawach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić, oraz w sprawach o prawa niemajątkowe wynagrodzenie mediatora za prowadzenie postępowania mediacyjnego wynosi za pierwsze posiedzenie 150 złotych, a za każde kolejne – 100 złotych, łącznie nie więcej niż 450 złotych.
Należy wziąć także pod uwagę, iż zwrotowi podlegają udokumentowane i niezbędne wydatki mediatora poniesione w związku z przeprowadzeniem mediacji na pokrycie następujących kosztów:
- przejazdów – w wysokości i na warunkach określonych w przepisach dotyczących wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej;
- wynajmu pomieszczenia niezbędnego do przeprowadzenia posiedzenia mediacyjnego, w wysokości nieprzekraczającej 70 złotych za jedno posiedzenie;
- korespondencji, w wysokości nieprzekraczającej 30 złotych.
W razie nieprzystąpienia stron do mediacji, mediatorowi przysługuje zwrot poniesionych wydatków w wysokości nieprzekraczającej 70 złotych.
Wynagrodzenie mediatora, będącego podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług oraz wydatki mediatora podwyższa się o obowiązującą stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług.
Koszty mediacji w innych sprawach cywilnych
W przypadku mediacji pozasądowej, wysokość wynagrodzenia mediatora i zwrot jego wydatków poniesionych w związku z przeprowadzeniem mediacji wynikają z cennika ośrodka mediacyjnego lub strony uzgadniają je razem z mediatorem przed rozpoczęciem mediacji.
Dla przykładu, na koszty postępowania mediacyjnego, zgodnie z cennikiem aktualnym na dzień przygotowywania niniejszego artykułu w Centrum Mediacyjnym przy Naczelnej Radzie Adwokackiej składają się koszty opłaty rejestracyjnej oraz opłaty mediacyjnej. Opłata rejestracyjna wynosi 300 zł + VAT, a opłata mediacyjna:
- w sprawach majątkowych:
- gdy wartość przedmiotu sporu wynosi do 40.000,00 zł – opłata mediacyjna wynosi 1.200,00 zł;
- powyżej 40.000,00 zł do 250.000,00 zł – opłata mediacyjna wynosi 1.200,00 zł + 1% nadwyżki ponad 40.000,00 zł;
- powyżej 250.000,00 zł – opłata mediacyjna wynosi 3.700,00 zł + 1% nadwyżki powyżej 250.000,00 zł, ale nie więcej niż 50.000,00 zł.
- w sprawach niemajątkowych – opłata mediacyjna jest stała i wynosi 1.500,00 zł.
Natomiast, na koszty postępowania mediacyjnego prowadzonego przez Centrum Mediacji Gospodarczej przy Krajowej Radzie Radców Prawnych składają się: opłata administracyjna, opłata mediacyjna, wydatki. Strona lub strony składające wniosek o przeprowadzenie mediacji wpłacają bezzwrotną opłatę administracyjną w wysokości 1.000 zł na rachunek Centrum przeznaczoną na pokrycie kosztów czynności administracyjnych związanych z rozpatrzeniem wniosku. Nadto, w postępowaniu mediacyjnym powadzonym przez mediatora:
- w sprawach niemajątkowych lub gdy nie da się ustalić wartości przedmiotu sporu pobiera się 2.500 zł od każdej ze stron za sesję mediacyjną (wspólną lub odrębną);
- w sprawach majątkowych – w zależności od wartości przedmiotu sporu:
- do 100.000 zł – 750 zł od każdej ze stron za sesję mediacyjną (wspólną lub odrębną),
- od 100.001 zł do 1.000.000 zł – 2.500 zł od każdej ze stron za sesję mediacyjną (wspólną lub odrębną),
- powyżej 1.000.001 zł – 3.750 zł od każdej ze stron za sesję mediacyjną (wspólną lub odrębną).
Opłata mediacyjna w postępowaniu prowadzonym przez mediatora certyfikowanego stanowi odpowiednio dwukrotność opłaty mediacyjnej określonej w ust. 1. W przypadku prowadzenia mediacji przez więcej niż jednego mediatora, opłata mediacyjna wzrasta odpowiednio. Opłaty powiększa się o należny podatek VAT.
UWAGA! Szczegółowe i aktualne informacje o opłatach za postępowanie mediacyjne zawsze znajdą Państwo na stronach internetowych wyżej wskazanych i innych ośrodków mediacyjnych.
Inne informacje o kosztach postępowania mediacyjnego
Stosownie do treści art. 79 ust. 1 pkt. 1 lit h) ustawy o kosztach sądowych, sąd z urzędu zwraca stronie całą uiszczoną opłatę od pisma wszczynającego postępowanie w pierwszej instancji oraz zarzutów od nakazu zapłaty, jeżeli postępowanie zakończyło się zawarciem ugody przed rozpoczęciem rozprawy przed sądem pierwszej instancji. Natomiast, zgodnie z art. 79 ust. 1 pkt. 2 lit. a) ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, sąd z urzędu zwraca stronie trzy czwarte uiszczonej opłaty od pisma wszczynającego postępowanie w pierwszej instancji oraz zarzutów od nakazu zapłaty, jeżeli w toku postępowania sądowego zawarto ugodę przed mediatorem po rozpoczęciu rozprawy. Tym samym, nawet po wniesieniu sprawy do sądu, opłaca się przeprowadzić skuteczne postępowanie mediacyjne.
Co więcej, zgodnie z art. 981 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu zalicza się koszty mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sąd. Nadto, jeżeli postępowanie cywilne zostało wszczęte w ciągu trzech miesięcy od dnia zakończenia mediacji, która nie została zakończona ugodą albo w ciągu trzech miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia o odmowie zatwierdzenia ugody przez sąd, do niezbędnych kosztów procesu zalicza się także koszty mediacji w wysokości nieprzekraczającej czwartej części opłaty. Zgodnie zaś z art. 98 ust. 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Tym samym, w w/w przypadkach, to strona ostatecznie przegrywająca sprawę będzie zobowiązana do ich poniesienia.
Podsumowanie
Dokonując zatem oceny powyżej opisanych kosztów oraz biorąc pod uwagę koszty (często) wieloletniego prowadzenia postępowania sądowego (m.in. np. opłaty sądowe – stałe lub zależne od wartości przedmiotu sporu, zaliczki na biegłych, zaliczki na koszty dojazdu świadków, wynagrodzenie pełnomocników), a także np. koszty związane z utratą potencjalnych przychodów w skutek panującego w przedsiębiorstwie konfliktu, może okazać się, że postępowanie mediacyjne okaże się nie tylko znacznie szybszym, ale i znacznie tańszym sposobem na rozwiązanie sporu.