1 stycznia 2016 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, która wprowadza obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od umów cywilnoprawnych, do których stosuje się przepisy kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia (np. umowa zlecenia czy umowa o świadczenie usług). Zmiany te mają wpływ na wysokość wynagrodzenia osób, które wykonują pracę na podstawie umów zlecenia.
Podstawa wymiaru składek
Podstawą wymiaru składek pozostanie jak dotychczas pierwsza umowa cywilnoprawna. W przypadku zawarcia kilku umów zlecenia w tym samym miesiącu podstawą wymiaru obliczenia wymiaru składek ubezpieczeniowych (składek emerytalno-rentowych) będą wszystkie umowy zlecenia. Wyjątkowo, zleceniobiorca będzie mógł zwolnić zleceniodawcę z obowiązku odprowadzania składek od ubezpieczeń społecznych od wszystkich umów zlecenia jeżeli przedstawi płatnikowi składek dokumenty, z których wynikać będzie wysokość podstawy wymiaru składek u poszczególnych płatników (np. za pomocą zaświadczenia ZUS RMUA, przedstawienia treści umowy), a suma wynagrodzeń umów zlecenia będzie miała wartość przynajmniej minimalnego wynagrodzenia.
Przykładowo, jeżeli w tym samym miesiącu w 2016 roku będą zawarte umowy trzy umowy zlecenia odpowiednio na 900 zł, 1000 zł i 2000 zł obowiązkowi odprowadzenia składek będą podlegały umowy na 900 zł i 1000 zł, bowiem jest to kwota, która przewyższa minimalne wynagrodzenie w tym roku (1850 zł). Umowa zlecenia na kwotę 2000 zł i każda kolejna nie będzie podlegała obowiązkowemu wyliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne. Dla ułatwienia, zleceniobiorca będzie mógł zmienić tytuł podlegający obowiązkowemu składkowaniu z umów o 900 zł i 1000 zł i przenieść na umowę, której wynagrodzenie wynosi 2000 zł.
Jeżeli zleceniobiorca zawarł kilka umów zlecenia a suma ich wynagrodzeń nie przekracza kwoty minimalnego wynagrodzenia składki na ubezpieczenia społeczne odprowadza się od każdej umowy.
Odpowiedzialność za błędy
Należy podkreślić, że wysokość podstawy wymiaru składek podlega comiesięcznemu obliczeniu, a za skutki błędnego zawiadomienia płatnika powodującego nieopłacenie należnych składek odpowiada zleceniobiorca. W przypadku otrzymania niniejszego oświadczenia warto sprawdzić w ZUS-ie sytuację ubezpieczonego sprawdzając czy przedstawiona deklaracja nie wprowadza w błąd. Nowelizacja ustawy umożliwia złożenie zapytania przez płatnika składek do organu rentowego w celu sprawdzenia poprawności dokumentów potwierdzających bowiem za prawidłowe rozliczenia z ZUS nadal odpowiada płatnik tych składek. ZUS niezwłocznie poinformuje o stwierdzonych nieprawidłowościach płatnika składek i ubezpieczonego za pośrednictwem płatnika składek.
Co w przypadku łączenia umów cywilnoprawnych z umowami o pracę?
Nowelizacja ustawy nie wprowadza zmian w stosunku do zatrudnionych jednocześnie na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu jak i umowy zlecenia wykonywana na rzecz tego samego pracodawcy. Wówczas od umowy zlecenia odprowadzana jest jedynie składka zdrowotna. Podobnie, nie zmieni się oskładkowanie umów o dzieło oraz umów zawieranych ze studentami, którzy nie ukończyli 26 roku życia.