Powrót do wszystkich artykułówW dniu 1 stycznia 2016 r. weszła w życie nowelizacja Ustawy – Ordynacja podatkowa, wprowadzająca do istniejącego porządku prawnego szereg istotnych zmian. Wśród nich odnaleźć można rozwiązania, które z założenia mają usprawnić proces wydawania interpretacji podatkowych oraz poprawić obsługę wnioskodawców. Kolejne zmiany w tym zakresie wejdą w życie już 1 lipca 2016 r.
Wspólny wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej
Od początku roku obowiązują przepisy, umożliwiające podmiotom zainteresowanym uzyskaniem interpretacji indywidualnej, dotyczącej skutków podatkowych określonego zdarzenia, złożenie wspólnego wniosku.
Dotychczas każdy z uczestników danego zdarzenia, chcąc uzyskać stanowisko organu podatkowego co do skutków podatkowych wynikających dla niego z tego zdarzenia, zobowiązany był złożyć odrębny wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, przedstawiając w nim zdarzenie ze swojej perspektywy prawno-podatkowej.
Dzięki nowelizacji, od 1 stycznia 2016 r. z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej może wystąpić dwóch lub więcej zainteresowanych, uczestniczących w tym samym zaistniałym stanie faktycznym albo zdarzeniu przyszłym. Podmioty te powinny wskazać spośród siebie jednego zainteresowanego, który ma być stroną postępowania i do którego, przykładowo, będzie kierowana główna korespondencja w sprawie. Na wspólny wniosek, złożony przez kilku wnioskodawców, organ będzie wydawał jedną interpretację indywidualną, natomiast ochrona z niej wynikająca będzie przysługiwać wszystkim podmiotom, którzy wystąpili z wnioskiem.
Wprawdzie w zakresie opłat rozwiązanie to nie wprowadza dla wnioskodawców żadnych udogodnień bowiem opłata za wspólny wniosek stanowi wielokrotność opłaty od wniosku składanego przez pojedynczego wnioskodawcę, jednakże pozwala zaoszczędzić czas i wyeliminować sprzeczne interpretacje dotyczące tej samej kwestii.
Telefoniczna lub elektroniczna informacja o wydanej interpretacji
Omawiana nowelizacja od 1 stycznia 2016 r. wprowadziła również możliwość żądania przez wnioskodawcę poinformowania go telefonicznie albo za pomocą środków komunikacji elektronicznej o dacie wydania interpretacji indywidualnej oraz o zawartej w niej ocenie jego stanowiska albo o innym sposobie rozstrzygnięcia sprawy.
Organ zobowiązany jest do niezwłocznego przekazania takiej informacji, a w przypadku, gdy wnioskodawca wystąpił z tym żądaniem przed wydaniem interpretacji indywidualnej – nie później niż w dniu roboczym następującym po dniu wydania tej interpretacji albo innego rozstrzygnięcia w sprawie.
Nowelizacja nie przewidziała jednak żadnych sankcji dla organu za opóźnienia względem tych terminów.
Większe znaczenie interpretacji ogólnych
Wprawdzie możliwość wydawania przez Ministra Finansów interpretacji ogólnych, Ordynacja podatkowa przewidywała jeszcze przed omawianą nowelizacją, jednakże od 1 stycznia 2016 r. interpretacje te z założenia mają zyskać na znaczeniu. Minister wydaje interpretacje ogólne w celu ujednolicania stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej.
Od 1 stycznia 2016 r. Ordynacja podatkowa przewiduje możliwość wydania przez Ministra postanowienia stwierdzającego, że do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej zastosowanie znajduje wydana w takim samym stanie prawnym interpretacja ogólna, a sam wniosek o wydanie interpretacji jest bezprzedmiotowy. Postanowienie takie wskazywać powinno również oznaczenie interpretacji ogólnej wraz z podaniem miejsca jej publikacji.
Opisane rozwiązanie ma zapewnić podatnikom przewidywalność rozstrzygnięć podatkowych przez organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej oraz wyeliminowanie interpretacji wzajemnie sprzecznych. Kompetencję do wydawania postanowień o zastosowaniu istniejącej interpretacji ogólnej do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, z początkiem roku uzyskał Minister Finansów, a od 1 lipca 2016 r. postanowienia te będzie mógł wydawać Dyrektor Biura Krajowej Informacji Podatkowej.
Rozszerzenie kompetencji Ministra Finansów
Poza możliwością wydawania postanowień o zastosowaniu w danej sprawie interpretacji ogólnej, od 1 stycznia 2016 r. Minister Finansów uzyskał jeszcze inne uprawnienia. W poprzednim stanie prawnym miał on możliwość dokonania z urzędu zmiany interpretacji ogólnej lub indywidualnej w razie stwierdzenia jej nieprawidłowości.
Obecnie Minister ma prawo nie tylko do zmiany interpretacji (ogólnej i indywidualnej), jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, ale i do:
- uchylenia wydanej interpretacji indywidualnej i umorzenia postępowania, jeżeli w dniu wydania interpretacji istniały przesłanki odmowy wszczęcia postępowania,
- stwierdzenia wygaśnięcia interpretacji indywidualnej, jeżeli jest ona niezgodna z interpretacją ogólną wydaną w takim samym stanie prawnym,
- uchylenia wydanej interpretacji indywidualnej i wydania postanowienia o zastosowaniu interpretacji ogólnej,
- zmiany tego postanowienia w przypadku zmiany interpretacji ogólnej,
- uchylenia tego postanowienia, jeżeli przedstawione we wniosku stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe nie odpowiadają zagadnieniu będącemu przedmiotem wskazanej w postanowieniu interpretacji ogólnej,
- przekazania wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej do ponownego rozpatrzenia.
Katalog nowych uprawnień Ministra powoduje, że podatnik będzie musiał monitorować interpretacje ogólne wydawane przez Ministra , aby upewnić się czy w takim samym stanie prawnym wydana została interpretacja ogólna lub czy interpretacja ta nie uległa zmianie.
Rozszerzeniu uległ jednak nie tylko zakres uprawnień Ministra Finansów w sprawach interpretacji indywidualnych, ale i zakres możliwej delegacji tych uprawnień. I tak, na mocy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 30 grudnia 2015 r., od początku roku Dyrektorzy Izb Skarbowych w Bydgoszczy, Katowicach, Łodzi, Poznaniu i Warszawie korzystają z uprawnień przysługujących Ministrowi w zakresie:
- zmiany interpretacji indywidualnych na etapie rozpatrywania wezwania do usunięcia naruszenia prawa,
- stwierdzenia wygaśnięcia zmiany interpretacji indywidualnych,
- uchylania interpretacji indywidualnych,
- wydawania postanowień o stwierdzeniu, że do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego opisanych we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej ma zastosowanie interpretacja ogólna.
Upoważnienie w powyższym zakresie po 1 lipca 2016 r. będzie mógł otrzymać również Dyrektor Biura Krajowej Informacji Podatkowej.
Od 1 lipca 2016 r. wniosek o interpretację już nie do Ministra Finansów
Od 1 lipca 2016 r. organem wydający indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego, w miejsce Ministra Finansów, zostanie Dyrektor Biura Krajowej Informacji Podatkowej. Obecnie w imieniu Ministra Finansów interpretacje indywidualne wydają dyrektorzy 5 izb skarbowych: w Bydgoszczy, w Katowicach, w Łodzi, w Poznaniu oraz w Warszawie.
Minister Finansów pozostanie organem właściwym w sprawach interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie interpretacji ogólnych, służących ujednoliceniu stosowania przepisów prawa podatkowego. W zakresie interpretacji indywidualnych Minister pozostanie organem właściwym do zmiany wydanych interpretacji, ich uchylenia albo stwierdzenia ich wygaśnięcia w przypadku niezgodności z interpretacją ogólną wydaną w takim samym stanie prawnym.
Pełnomocnictwo ogólne
Kolejną nowością wprowadzaną od 1 lipca 2016 r. jest umożliwienie podatnikom udzielania pełnomocnictw ogólnych – rozwiązania, którego procedura podatkowa dotychczas nie przewidywała. Stanowi ono upoważnienie dla pełnomocnika do działania w imieniu podatnika we wszystkich sprawach podatkowych oraz w innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej. Pełnomocnictwo to upoważniać będzie pełnomocnika do reprezentowania podatników przy czynnościach sprawdzających, kontroli podatkowej, jak również w postępowaniach w sprawach wniosków o wydanie interpretacji indywidualnych.
Zgodnie z założeniem ustawodawcy, opisane zmiany Ordynacji podatkowej mają doprecyzować i ujednolicić stosowanie interpretacji ogólnych i indywidualnych oraz usprawnić system ich wydawania. Już dziś sporo wątpliwości budzi, czy wyposażenie Dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej w nowe kompetencje, wbrew intencjom ustawodawcy, nie wywoła jednak odwrotnego skutku i nie przyczyni się do powstania licznych rozbieżności interpretacyjnych w podobnych stanach faktycznych.
