Powrót do wszystkich artykułówZa podmioty powiązane, wobec których istnieje obowiązek dokumentowania cen transferowych uważamy podmioty znajdujące się w jednej z sytuacji określonych w art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992r. (dalej jako: updop), tj. gdy:
- podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada nie mniej niż 5% udziału w kapitale tego przedsiębiorstwa,
- osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada nie mniej niż 5% udziału w kapitale tego podmiotu krajowego,
- te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają nie mniej niż 5% udziału w kapitale tych podmiotów,
- podmioty krajowe biorą udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiadają nie mniej niż 5% udziału w kapitale innego podmiotu krajowego, albo te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają nie mniej niż 5% udziału w kapitale tych podmiotów,
- istnieją więzi o charakterze rodzinnym lub wynikającymi ze stosunku pracy albo majątkowe, pomiędzy podmiotami krajowymi lub osobami pełniącymi pełniące w tych podmiotach funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze oraz jeżeli którakolwiek osoba łączy funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze w tych podmiotach.
Na podatnika nałożony został obowiązek dokumentacji sposobu określania cen transferowych stosowanych wobec podmiotów powiązanych w przypadku, gdy łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych świadczeń przekracza równowartość:
- 100.000 euro – jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału zakładowego albo
- 30.000 euro – w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych albo
- 50.000 euro – w pozostałych przypadkach,
- 20.000 euro w przypadku transakcji z podmiotami mającymi siedzibę w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.
Ponadto, obowiązek dokumentacji stosowanych cen transferowych istnieje w sytuacji, gdy zapłata należności wynikająca z takiej transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, jeżeli łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość 20 000 euro.
Ceny w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi nie mogą być ustalane całkowicie dowolnie. Takie działanie mogłoby prowadzić do sztucznego „przerzucania” kosztów między podmiotami powiązanymi, a co za tym idzie niekontrolowanego przenoszenia między podmiotami obowiązków podatkowych. W transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi należy stosować zatem ceny rynkowe, jakie podmioty te ustaliłyby, gdyby powiązania te faktycznie nie istniały. Powyższy obowiązek wynika bezpośrednio z art. 11 ust. 1 updop.
Nie oznacza to jednak że przedsiębiorcy nie mają wpływu na ustalenie poziomu tych cen. Ustalone przez przedsiębiorców ceny musza być jednak uzasadnione – temu celowi właśnie służy dokumentacja cen transferowych.
Dokumentacja cen transferowych zawiera część opisową, w której wskazujemy rodzaje powiązań występujących w grupie oraz okoliczności przesądzające o ziszczeniu się obowiązku sporządzenia dokumentacji. W części szczegółowej opisujemy transakcje, dla których ustalamy ceny. W tym celu wybieramy metodę i uzasadniamy jej wybór. Ustawodawca przewidział kilka metod do wyboru, są to:
- Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej,
- Metoda ceny odsprzedaży,
- Metoda rozsądnej marży („koszt plus”).
W pierwszej kolejności, do określenia cen transferowych, należy stosować metodę porównywalnej ceny niekontrolowanej. Zastosowanie pozostałych dwóch metod dopuszcza Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 10 września 2009r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów osób prawnych w drodze oszacowania oraz sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania osób prawnych w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych (Dz.U.2009.160.1268), jeżeli pozwoli to ustalić ceny w transakcjach na poziomie bardziej zbliżonym do wartości rynkowej przedmiotu takiej transakcji i umożliwi dokładniejsze określenie dochodów podatnika.
W przypadku, gdy nie można oszacować cen transferowych na podstawie żadnej z powyższych metod, należy zastosować jedną z metod zysku transakcyjnego tj. metodę marży transakcyjnej netto lub metodę podziału zysku.
Ustawodawca w art. 9a updop określił szczegółowy zakres informacji, które powinny zostać zawarte w prowadzonej dokumentacji, w tym m. in. metoda i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji, określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty, a także określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko).
Dokumentację powyższą podmiot jest zobowiązany przedłożyć organom podatkowym w ustawowym terminie 7 dni od dnia przedstawienia żądania.
Brak przedłożenia odpowiedniej dokumentacji grozi zastosowaniem sankcyjnej stawki podatkowej (różnicę między dochodem zadeklarowanym przez podatnika a określonym przez organy podatkowe opodatkowuje się stawką 50%) oraz sankcjami wynikającymi z Kodeksu karnego skarbowego.
Analogiczne uregulowania zawarte zostały w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991r. (Dz.U.2012.361 j.t.).
