Powrót do wszystkich artykułówMechanizm podzielonej płatności – o co chodzi?
Idea tego rozwiązania sprowadza się do takiego podziału płatności, zgodnie z którym płatność za towar lub usługę odpowiadająca wartości netto trafia do sprzedawcy, a kwota stanowiąca wartość podatku VAT – na specjalny rachunek VAT prowadzony przez bank. Dlaczego płatność ma tak wyglądać? Celem ustawodawcy jest ograniczenie przestępstw szczególnie typu karuzelowego polegających m.in. na wyłudzeniach podatku, usunięcie niedoskonałości odwróconego obciążenia i odpowiedzialności solidarnej – zdaniem ustawodawcy MPP eliminuje ryzyko znikania podatników wraz z zapłaconym, a nieodprowadzonym podatkiem VAT oraz praktycznie uniemożliwia powstawanie nadużyć już na etapie samej transakcji.
Kogo i kiedy obowiązywać będzie podzielna płatność?
W związku z uchwaleniem zmian w ustawie o podatku od towarów i usług, od 1 listopada 2019 roku obowiązek zastosowania MPP wystąpi, gdy łącznie spełnione zostaną następujące warunki:
- obowiązek podatkowy, dostawa towarów lub świadczenie usług oraz data wystawienia faktury przypada po 31 października 2019 roku,
- wartość brutto transakcji przekracza 15 tys. zł lub równowartość tej kwoty,
- co najmniej jedna pozycja z faktury zawarta została w załączniku 15 ustawy zmieniającej,
- sprzedawca oraz nabywca są podatnikami VAT.
Split payment będzie miał zastosowanie również w przypadku zaliczek (gdy wartość towaru lub usług wynikająca z umowy lub zamówienia przekroczy 15 tys. zł lub równowartość tej kwoty).
Obowiązki i sankcje
Wprowadzenie obowiązkowego MPP zaktualizuje obowiązki oraz sankcje zarówno po stronie sprzedawcy, jak i nabywcy. Kształtują się one następująco:
OBOWIĄZKI:
- sprzedawca – konieczność dodania adnotacji „mechanizm podzielonej płatności” na wystawianej fakturze (w przypadku wystąpienia okoliczności obligujących do zastosowania MPP),
- nabywca – podstawowym obowiązkiem jest bieżąca weryfikacja otrzymywanych faktur, bowiem należność wynikającą z faktury zawierającej adnotację „mechanizm podzielonej płatności” należy uregulować według MPP, natomiast fakturę niezawierającą ww. adnotacji należy zweryfikować pod tym kątem, czy pozycje na fakturze zawierają się w załączniku nr 15 ustawy o VAT – jeżeli tak to podatek VAT z niej wynikający nabywca będzie musiał zapłacić za pomocą MPP.
SANKCJE:
- sprzedawca – brak adnotacji na fakturze „mechanizm podzielonej płatności”, mimo takiego obowiązku, umożliwi naczelnikowi urzędu skarbowego lub naczelnikowi urzędu celno-skarbowego ustalenie sankcji podatkowej w wysokości 30% kwoty podatku wykazanej na danej fakturze. Istnieje jednak szansa na uniknięcie sankcji po stronie sprzedawcy pod warunkiem, że nabywca zostanie o ww. zaniedbaniu poinformowany (np. mailowo lub otrzymując fakturę korygującą), a następnie ureguluje należność według MPP,
- nabywca – jeżeli nabywca nie dokona płatności według MPP, to wówczas naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustali dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku wykazanego na fakturze, której będzie dotyczyć brak płatności. Nabywca może uniknąć odpowiedzialności, jeżeli sprzedawca rozliczy się z VAT wynikającego z faktury z urzędem skarbowym.
Nowe możliwości regulowania płatności w MPP
Nowelizacja umożliwi zastosowanie tzw. przelewów zbiorczych – czyli dokonywania jednym zleceniem przelewu zapłaty za więcej niż jedną fakturę. Warunkiem jest to, aby:
- okres, za który podatnik będzie mógł dokonywać takiej zbiorczej płatności, nie był krótszy niż jeden dzień i dłuższy niż jeden miesiąc,
- przelew zbiorczy dotyczył wszystkich wystawionych we wskazanym okresie dokumentów, nawet tych, które nie są objęte obowiązkowym MPP.
Dotychczas środkami, które zostały zgromadzone na odrębnym rachunku VAT, można było dysponować tylko w celu zapłaty VAT odpowiedniemu urzędowi skarbowemu lub w celu zapłaty podatku VAT na rzecz kontrahenta, ewentualnie zwrotu kwoty w przypadku korekty. Od 1 listopada 2019 roku środki zgromadzone na rachunkach VAT prowadzonych przez banki będzie można wykorzystywać również do regulowania zapłat z tytułu:
- podatku VAT do urzędu skarbowego,
- podatku VAT na rachunki VAT dla kontrahentów,
- podatku dochodowego od osób prawnych,
- podatku dochodowego od osób fizycznych,
- podatku akcyzowego,
- należności celnych,
- składek ZUS,
- odsetek za zwłokę,
- sankcji VAT.
Rozliczenie odwrotnego obciążenia w okresie przejściowym
Zgodnie z zapisami ustawy zmieniającej, dla towarów i usług z załącznika nr 11 i 14 stosuje się przepisy dotychczasowe w sytuacji, gdy ich dostawa była dokonana:
- Przed dniem 1 listopada 2019 roku, dla których obowiązek podatkowy powstał lub faktura została wystawiona po dniu 31 października 2019 roku,
- Po dniu 31 października 2019 roku, dla których faktura została wystawiona przed dniem 1 listopada 2019 roku.
Podsumowując, przyspieszenie terminu wejścia w życie nowych przepisów (z 2020 roku na listopad 2019 roku) to dla przedsiębiorców informacja o tyle niekorzystna, że zostawia mniej czasu na przygotowanie się do zmian. Dotychczasowe rozwiązanie, polegające na tzw. odwrotnym obciążeniu, choć dobrze znane przedsiębiorcom, powodowało jednak dość istotne zatory płatnicze. Mamy nadzieję, że konieczność stosowania split payment spowoduje upłynnienie tych zatorów i przyniesie inne, wymierne korzyści.
