Zapewne każdy, kto do prowadzenia działalności gospodarczej wykorzystuje samochód, odlicza podatek od towarów i usług (dalej „podatek VAT”) naliczony od wydatków ponoszonych na ten pojazd. Na podstawie art. 86a ust. 1 Ustawy z dnia 11 marca 2014 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 poz. 2174 z późn. zm., dalej „Ustawa o VAT”), w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi co do zasady podatnik ma prawo do odliczenia 50% kwoty podatku naliczonego. Zasada ta nie ma zastosowania w przypadku, gdy pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika (art. 86a ust. 3 Ustawy o VAT). Zatem w tym przypadku odliczenie może zostać dokonane bezpośrednio na podstawie art. 86 Ustawy o VAT, przy czym w takiej sytuacji kwota podlegająca odliczeniu to 100% kwoty podatku naliczonego wynikającego np. z faktury, a nie 50% tej kwoty, która jest określona w art. 86a ust. 1 Ustawy o VAT.
Pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą albo też konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne (art. 86a ust. 4 Ustawy o VAT).
Aby od wydatków na samochód osobowy wykorzystywany wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej podatnik mógł odliczać 100% VAT, podatnik musi spełnić następujące obowiązki:
– dokonać zgłoszenia pojazdu do właściwego naczelnika urzędu skarbowego na druku VAT-26,
– prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu,
– określić zasady używania pojazdów w działalności.
Co istotne, złożenie naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenia pojazdu powinno nastąpić w terminie 7 dni od dnia, w którym podatnik poniósł pierwszy wydatek związany z tym pojazdem (art. 86a ust. 12 Ustawy o VAT). Za pierwszy wydatek związany z pojazdem należy uznać czynność, która będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług.
W przypadku niezłożenia w powyższym terminie informacji VAT-26, uznaje się, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od dnia jej złożenia (art. 86a ust. 13 Ustawy o VAT).
Regulacja ta w praktyce ma niezwykle istotne znaczenie przykładowo w sytuacji, gdy podatnik zawiera umowę leasingu pojazdu i przy jej zawarciu dokonuje pierwszej wpłaty (wpłaty własnej, czynszu inicjalnego). Wpłata taka jest czynnością opodatkowaną podatkiem VAT, a zatem stanowi pierwszy wydatek związany z pojazdem w rozumieniu art. 86a ust. 12 Ustawy o VAT. Oznacza to, że chcąc odliczyć 100% VAT od tej wpłaty, w terminie 7 dni od jej dokonania należy bezwzględnie złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację VAT-26 o tym pojeździe. Nie ma przy tym znaczenia, czy w tym terminie podatnik posiada już pełną dokumentację związaną z pojazdem. Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów, przez „poniesienie wydatku” należy rozumieć dokonanie wpłaty zaliczki na poczet zakupu towaru czy usługi lub też nabycie towaru (usługi), w zależności od tego, która z tych sytuacji wystąpiła jako pierwsza.
Do momentu złożenia informacji VAT-26 nie można uznać, że pojazd samochodowy wykorzystywany jest wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Jeśli podatnik nie dochował 7-dniowego terminu lub nie złożył informacji VAT-26 w ogóle, to pojazd nie jest traktowany jako wykorzystywany wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej. W konsekwencji dla wydatków poniesionych przed dniem złożenia VAT-26, podatnikowi przysługuje uprawnienie odliczenia najwyżej 50% podatku naliczonego.
W przedstawionym przykładzie wpłaty własnej przy umowie leasingu – w zależności od wysokości dokonanej wpłaty – przekroczenie wspomnianego 7-dniowego terminu może być dotkliwe, gdyż wpłaty te sięgają nawet 45% wartości pojazdu, a zatem wartość podatku naliczonego od tej wpłaty bywa znacząca.
W tym miejscu warto również wskazać, że prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy, przy czym w omawianym przypadku prawo do odliczenia podatku VAT powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę dokumentującą dokonaną wpłatę własną (art. 86 ust. 10 i 10b Ustawy o VAT).
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat zmian w podatkach w 2019 roku?
Zapraszamy na szkolenie!
Szkolenie - Rewolucyjne zmiany w podatkach 2019